Wat betekent modefotografie?
Modefotografie is een van de oudste genres van fotografie, als je het niet zo dichtbij ziet. De foto's van Pierre-Louise Pierson, al in 1856 gemaakt, worden beschouwd als de voorlopers van de modefotografie of als de eerste modefoto's. De al even mooie en excentrieke Italiaanse Comtesse de Castiglione, Virginia Oldoini, werd op verschillende foto's in haar garderobe gefotografeerd en werd daarmee het eerste fotomodel in de geschiedenis.
Het Franse tijdschrift "La Mode Practique" publiceerde al in 1892 de eerste gereproduceerde modefoto's. Aan het begin van de 20e eeuw verschenen modefoto's in “Harper's Bazaar” of “Les Modes” en tegelijkertijd werden de eerste fotostudio's voor modefotografie geopend in Parijs en Berlijn. De stijl van modefoto's veranderde in 1909. Baron Adolf de Meyer ontwikkelde een nieuw concept voor "Vogue" en beeldde de modellen af in een natuurlijke omgeving en natuurlijke poses. Zowel "Vogue" als "Harper's Bazaar" hebben ertoe bijgedragen dat modefotografie zich ontwikkelde tot een kunstvorm op zich.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog verschoof de focus van de modefotografie van Europa naar de VS. De huisfotografen van de grote modetijdschriften zoals Irving Penn, Regina Relang, Martin Munkacsi, Richard Avedon en Louise Dahl-Wolfe hebben de komende decennia beslissend vorm gegeven aan het uiterlijk van modefotografie. Modefotografie brak uit haar starre posities en ontwikkelde een vrijere beeldtaal.
Tussen kunst en reclame
Tegenwoordig is het extreem moeilijk geworden om modefotografie te onderscheiden van andere genres. De overgangen naar mensenfotografie zijn vloeiend en. Tegenwoordig worden schoonheids-, lifestyle- en scènefotografie evenals beelden uit de genres "portrait" en "erotic" samengevat onder de noemer "Fashion & Glamour".
Modefoto's zijn dus niet meer alleen weggelegd voor modefotografen, maar ook voor auteurs van andere genres. Ook hobby- of professionele fotografen houden zich bezig met het brede veld van modefotografie. Grofweg onderscheiden we twee hoofdrichtingen: de verkoopbevorderende fotografie van kleding op modellen en artistiek gemotiveerd, vrij werk. Maar ook het uitbeelden van sieraden, make-up en andere accessoires in verband met modellen behoort tot de modefotografie.
In hun boek "Archeology of Elegance - 20 Years of Fashion Photography" komen de redacteuren Marion de Beaupré, Stéphane Beaumet en Ulf Poschardt tot de conclusie dat modefotografie aan het einde van de 20e eeuw wordt gekenmerkt door vier hoofdtrends: glamour, punk , hightech / futurisme en kunst.
De eisen aan professionele modefotografie zijn de afgelopen jaren enorm toegenomen. Omdat de reclame- en marketingstrategen er alles aan doen om onze ideeën over schoonheid, stijl en trends vorm te geven. Dit verhoogt automatisch de eisen die aan de fotograaf worden gesteld. Want gewone fashion shots zijn niet meer genoeg om een designer tas echt trendsetter te laten worden. De foto's moeten vernieuwend, stijlvol en extravagant zijn om op te vallen in de stroom van beelden.
Echt goede modefotografen hebben hun eigen stijl ontwikkeld die de grens tussen reclame en kunst vervaagt. Daarbij maken ze gebruik van de wetenschap dat een concrete boodschap ook geabstraheerd kan worden en dat abstractie, hoewel ogenschijnlijk minder, uiteindelijk meer uitdraagt. Dit betekent dat het niet per se mogelijk is om te herkennen welk artikel wordt geadverteerd met de foto, wat belangrijk is, is het transport van de levensstijl, het gevoel van welzijn en plezier dat zou moeten ontstaan bij het dragen van deze mode, en dat emoties en authenticiteit worden overgebracht.
Reclame versus kunst
Bij commerciële modefotografie, zoals we die vooral kennen van catalogi en websites van warenhuizen en postorderbedrijven, ligt de focus van de foto's eigenlijk op de kleding. U kunt de kleuren en textuur van het materiaal zien, evenals de snit en functie van de kledingstukken. Artistieke benaderingen of portretten zijn hier niet te vinden. Het model doet dienst als paspop. Je ziet de modellen overal in dezelfde poses. Er zijn ook details van de kleding, zoals knopen, ritsen of bijzonder verfijnde applicaties.
Maar ook hier is de trend om het model te integreren met de kleding in een onderwerp dat de kleding van hogere kwaliteit moet laten lijken of een levensstijl moet laten zien die de klant moet motiveren om de kleding te kopen. Omdat de markt groot is en je je wilt onderscheiden van de concurrentie. Zo wordt niet alleen een blouse of broek afgebeeld, maar wordt het model voorzien van alle accessoires en getoond in een setting die de kijker emotioneel aanspreekt en verlangen opwekt. Dit kan in de studio of buiten.
Daartegenover staan de reclamefoto's van dure labels, zoals je die in tijdschriften ziet. Vaak herken je op het eerste gezicht niet welk product hier wordt geadverteerd, zelfs als je de merknaam leest, omdat de meeste ontwerpers alles onder dezelfde naam verkopen - van schoenen tot kleding en sieraden tot parfum. En daar gaat het hier ook om, niet om de trui, maar om een levenshouding die deze beelden uitstralen.
Daarom zijn er geen regels voor dit soort modefoto's met betrekking tot het soort foto's dat wordt gemaakt. Fotografen, modellen, stylisten en visagisten ensceneren op deels uitbundig vormgegeven decors een totaalkunstwerk. Wat eruit komt kan enorm verschillen. Alles is mogelijk, van het kledingdetail op een cropped model tot de volledig geïllustreerde set met extra's. Of het product wordt alleen geadverteerd met een bekend en expressief model. Dan wordt de grens naar portretfotografie overschreden, waarbij er een verschil is: niet het karakter of de persoonlijkheid van het model staat op de voorgrond, maar het product. Vooral als het gaat om lingerie en badkleding, is de limiet voor erotische fotografie een koorddansen. Negligés, kousen en schoenen met hoge hakken kunnen de grenzen gemakkelijk doen vervagen.
De fotograaf moet zeer zorgvuldig en weloverwogen te werk gaan om ervoor te zorgen dat de boodschap van de foto op de, zij het schaarse, kleding komt te liggen en niet op het lichaam van het model. De afbakening van fetisjfotografie is hier nog moeilijker omdat de meeste kledingstukken een seksuele betekenis hebben.
Dus bij het maken van foto's mag je nooit uit het oog verliezen dat het hier om modefotografie gaat en niet om erotische shots. Indien mogelijk moeten de voltooide foto's geen seksuele verlangens opwekken, maar mensen alleen aanmoedigen om de getoonde mode te kopen.
